The Beauty of Juxtaposition: How Our Minds Connect the Dots
- Long Khuat
- Apr 1
- 2 min read
Hôm nay mình sẽ viết về một chủ đề hơi khác một chút—juxtaposition—đây vừa là một kĩ thuật, vừa là một concept trong làm phim.
Juxtaposition, hiểu nôm na là sự sắp đặt 2 cảnh cạnh nhau, từ đó tạo ra ý nghĩa. Ví dụ:
Hình ảnh 1: Một người phụ nữ đang chơi đùa với đứa con trong công viên. Hình ảnh 2: Một người đàn ông đứng tuổi nhìn, mỉm cười.
Hình ảnh 1: Một người phụ nữ mặc bikini tắm nắng ở công viên. Hình ảnh 2: Một người đàn ông đứng tuổi nhìn, mỉm cười.
Cùng là một người đàn ông, nhưng ở VD1 thì ông ta tốt, nhưng ở VD2 thì ông ta xấu. Chỉ vì cách ta đặt 2 hình ảnh cạnh nhau. Lí do ở đây là bởi vì, bộ não của con người luôn khao khát ý nghĩa, cộng với khả năng nhận diện hình mẫu tự nhiên tuyệt vời theo bản năng -> vì vậy juxtaposition gần như là kĩ thuật cốt lõi của việc editing nói riêng, và làm phim nói chung.
Có một thí nghiệm nổi tiếng của Lev Kuleshov, ông ghép một cảnh quay trung lập của khuôn mặt một diễn viên với các hình ảnh khác nhau – một tô súp, một đứa trẻ, một chiếc quan tài. Khán giả tin rằng họ nhìn thấy các cảm xúc khác nhau trên khuôn mặt diễn viên trong mỗi bối cảnh, mặc dù cảnh quay diễn viên không hề thay đổi. "Hiệu ứng Kuleshov" này đã trở thành một khoảnh khắc đột phá trong việc hiểu cách phép juxtaposition có thể biến đổi cách kể chuyện.
Nhờ khái niệm này, một ý tưởng có thể được truyền tải trong vài cut ngắn ngủi:
Một người đàn ông tham gia chiến trận khốc liệt. Cut. Một người phụ nữ bụng bầu ở nhà với không gian trống vắng, ngắm ảnh 2 vợ chồng. Cut.
Nỗi buồn, nỗi nhớ, nỗi lo sợ, sự cô đơn, tất cả được truyền tải chỉ với vài giây hình ảnh. Đó là nét đẹp của điện ảnh, đó là nét đẹp của human psychology.
Thêm 1 ví dụ khác, 2 cảnh cận đặt cạnh nhau:
Cận cảnh ánh mắt một chú voi
Cận cảnh đốm lửa ở giữa rừng
2 cảnh này nếu đứng riêng biệt thì sẽ không mang nhiều ý nghĩa, nhưng đặt cạnh nhau thì tạo nên cả một sự lo lắng và đồng cảm cho người xem.
Vì vậy mình luôn nói: editors are storytellers.
Comments